وجود متولیان متعدد به گردشگری تهران ضربه اساسی زده است - باد صبا

به گزارش باد صبا، اصلی ترین چالش گردشگری تهران وجود متولیان متعدد و مدیریت چندگانه است. دستگاه ها و نهاد های بسیاری در این حوزه نقش آفرینی می کنند، اما هیچ کدام امکان تصمیم گیری نهایی ندارند.

به گزارش گروه فرهنگی باد صبا، کمیل درویشی مدرس دانشگاه و از فعالان حوزه جهانگردی در وبینار الزامات حکمرانی در حوزه جهانگردی شهر تهران گفت: کشور ما در حوزه جهانگردی در عرصه بین الملل دارای رتبه 89 دنیا است و در بین کشور های خاورمیانه و شمال آفریقا (منطقه منا) نیز رتبه سیزدهم را به خود اختصاص داده است. اما طبق آمار سال 2018 در زمینه ارزان قیمت بودن و منابع طبیعی و فرهنگی رتبه اول را داریم. این نشان می دهد زیرساخت ها موجود است، اما باید برای ارتقای جایگاه کشور تلاش مضاعف صورت گیرد.

وی اتکای اقتصاد کشور به حوزه نفت را یکی از مهمترین چالش های عدم سرمایه گذاری در جهانگردی دانست و افزود: این در حالی است که فقدان نفت در کشور های همسایه، آنان را به فعال سازی حوزه جهانگردی سوق داده و حتی به امتیاز و جایگاه قابل توجهی نیز دست یافته اند. از سوی دیگر موازنه منفی و تبلیغ جهانگردی کشور ما باعث خروج ارز فراوانی از کشور به جای جذب آن شده است که در حوزه حاکمیتی باید با آن توجه ویژه گردد.

عضوهیئت مدیره و مدیرعامل شرکت جهانگردی، سیستم حمل و نقل، فضا های اسکان و اقامتی، سرویس غذایی، امکانات تفریحی ورزشی، و صنایع موثر مانند اپراتورها، بیمه و... را از مزیت های رقابتی کشور ما در حوزه جهانگردی برشمرد و افزود:، اما با وجود این امکانات متعدد پیشرفت قابل توجهی در جذب دنیاگرد و درآمدزایی نداشته ایم که به نظر می رسد این نقصان به حوزه مدیریتی جهانگردی باز می گردد.

وی با انتقاد از بی مهری به موضوع حکمرانی جهانگردی در اسناد بالادستی کشور گفت: در قانون اساسی کشور ما هیچ گونه اشاره ای به این موضوع روز دنیا نشده است. حتی در سند چشم انداز 1404، نقشه جامع علمی کشور و برنامه های توسعه کشور نیز به مقوله جهانگردی کم توجهی و حتی بی توجهی شده است.

درویشی ضمن تشریح دلایل تاریخی تنزیل جایگاه تهران از شهر مستعد جهانگردی، افزود: قبل از تبدیل تهران به پایتخت کشور در زمان قاجار، به شهری خوش آب و هوا و در حوزه اکوتوریسم دارای جاذبه جهانگردی معروف بود، اما با گذشت زمان و توسعه ساخت و سازها، این وجه شهر کمرنگ شد.

وی با اشاره به مزیت های رقابتی تهران تاکید کرد: شهر تهران با وجود دارابودن دو فرودگاه مهم یکی از جامع ترین شهر های ایران به لحاظ حمل و نقل به شمار می رود. همچنین به دلیل مهاجرپذیر بودن دارای هتل های چند ستاره وممتاز و گلچینی از رستوران ها و کافه های متعدد و حتی قومی و محلی است. اما چرا این شهر با وجود امکانات و ویژگی های خاص، شهر جهانگردی نیست؟

این فعال حوزه جهانگردی گفت: تبدیل تهران به پایتخت و شهری امنیتی و صنعتی و عواملی، چون شلوغی، افزایش جمعیت، ترافیک و آلودگی هوا باعث خروج این شهر از ردیف شهر های جهانگردی شده است. این درحالی است که در کشور های توسعه یافته علی رغم صنعتی شدن شهر ها با تدابیر ویژه تلاش کرده اند شهر های خود را از آلودگی نجات دهند و این مزیت رقابتی جهانگردی را حفظ کرده اند. راه چاره هایی که در کشور ما نیز قابلیت اجرا دارد.

درویشی، فقدان متولی یگانه را مهمترین چالش در حوزه جهانگردی شهر تهران اظهار داشت و افزود: ما در تهران متولی مشخصی برای جهانگردی نداریم. بسیاری از دستگاه ها، نهاد ها و سازمان ها در این موضوع دخیل هستند، اما امکان تصمیم گیری نهایی برای هیچ کدام وجود ندارد. این معضل باعث عدم انسجام در سیاستگذاری، تصمیم گیری، نظارت و در نهایت جزیره ای عمل کردن هریک از این نهاد ها شده که ضربه اساسی به جهانگردی کلانشهر تهران وارد کرده است.

وی با بیان اینکه کلانشهری، چون تهران نیازمند تصمیم گیری یگانه است، یادآورشد: در بسیاری از شهر های پیشرفته کلید شهر را به شهردار میسپارند تا به عنوان مسئول ارشد مدیریت شهری در حوزه هایی، چون آلودگی هوا، ترافیک، جهانگردی و... تصمیم گیری کند. پتانسیل های بالقوه کلانشهر تهران نشان می دهد با تعیین متولی واحد می تواند به شهر ویژه جهانگردی در سطح کشور و حتی خاورمیانه تبدیل گردد.

عضوهیئت مدیره و مدیرعامل شرکت جهانگردی، مختصات ویژه شهر تهران و وجود تفاوت های فرهنگی و توازن مذهبی در کشور را یکی از عوامل جذب دنیاگرد برای این کلانشهر دانست و افزود: احیای بافت فرسودهه و آثار باستانی در حوزه جهانگردی و استفاده اقتصادی از آن یکی از راه چاره های جذب گردش

گر است که شهر های اصفهان، شیراز، مشهد اتفاق افتاده، اما در تهران باوجود دارابودن پتانسیل های نهفته بسیار در این زمینه، مورد غفلت قرار گرفته است.

مردمی سازی راه چاره تقویت جهانگردی شهر تهران

در ادامه، محمد چکشیان مشاور و مدرس مدیریت و مباحث راهبردی با تاکید بر لزوم اتخاذ رویکرد مردمی سازی در چشم انداز جهانگردی شهر تهران، افزود: توجه نکردن به ظرفیت های سازمان های مردم نهاد و همچنین بروکراسی در حوزه واگذاری مجوز ها مانع از توسعه جهانگردی می گردد.

وی تاثیر حکمرانی هر کشور در جذب جهانگرد را مهم دانست و افزود: مولفه هایی، چون ثبات سیاسی، ثبات اقتصادی، شفافیت، پاسخگویی، عدالت و... عامل جذب و دفع جهانگردان است که باید مورد توجه کشور ها و شهر ها قرار گیرد.

وی با اشاره به تاکید رهبر معظم انقلاب بر مردمی سازی به مثابه الگوی حکمرانی و ایده کلان اداره کشور گفت: تجارب نشان می دهد اغلب اقداماتی که تنها توسط مسئولان برنامه ریزی شده و بدون حضور مردم شکل گرفته یا متوقف مانده و یا کند پیش رفته است. در تمام دوره ها، زمانی پیروز بوده ایم که مردم با حضور در صحنه، یا پشت صحنه، به عنوان موید و پشتیبانی نماینده، کنشگر یا حمایتگر، نقش آفرینی کرده اند.

چکشیان با تأیید ایجاد وحدت مدیریت در سیاستگذاری و برنامه ریزی حوزه جهانگردی افزود: با حذف تصدی گری و زمینه سازی و تسهیل گری برای نقش آفرینی گروه های مردمی می توان در جهت تحول و ارتقاء کشور در حوزه جهانگردی حرکت کرد و این مهم جز با حضور مردم و گروه های مردمی ممکن نیست.

وی به ضرورت نقش آفرنی حلقه های میانی برای ایفای نقش واسط بین مردم و حاکمیت پرداخت.

ایشان دو وظیفه گفتمان سازی و تشکل سازی را اصلی ترین وظیفه حلقه های میانی برای فعال سازی و به میدان آوردن مردم در حل مسائل کشور دانست. حلقه های میانی همان افراد و مجموعه های مردمی باتجربه، نخبه، فعال و پیشرو هستند که با تمرکز، برنامه ریزی، هدایت و پیگیری می توانند مردم را وارد صحنه های اقتصادی و فرهنگی جامعه از جمله جهانگردی نمایند؛ و در این رویکرد به حکمرانی، با تغییر دولت، مجلس و یا یک مسئول همه چیز تغییر نمی کند. بلکه نقش آفرینی اصلی بر عهده گروه های مردمی خواهد بود.

وی همچنین بر ضرورت بومی سازی نگاه ما به جهانگردی در جهت الگوی اسلامی-ایرانی تأکید کرد.

چکشیان در انتها، برخی از رویکرد ها و اولویت های راهبردی این حوزه، مانند تقویت عزم و اراده توسعه جهانگردی در میان مردم و مسئولین، تشکیل و تقویت گروه های مردمی و سازمان های مردم نهاد فعال در عرصه جهانگردی، ارتقای فرهنگ پذیرش و نگهداشت جهانگرد، استفاده بهینه از ظرفیت رویدادسازی در شهر تهران، نگاه زنجیره ای به همه ارکان صنعت جهانگردی، تقویت بازاریابی جهانگردی و ارائه و ترویج تصویری مثبت از تهران و توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی در توسعه جهانگردی را اظهار داشت.