هوش مصنوعی در مریخ، توهم یا واقعیت؟ - باد صبا

به گزارش باد صبا، با توسعه کاربرد ChatGPT و سایر فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی، بسیاری از دانشمندان به این موضوع فکر می نمایند که هوش مصنوعی چگونه می تواند در آنالیز مریخ موثر باشد.

به گزارش ایسنا، دنیا در خصوص استفاده روزافزون از هوش مصنوعی غوغا نموده است و شاید حتی گیج شده باشد. یکی از محبوب ترین فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی که امروزه در دسترس عموم قرار گرفته، ChatGPT است.

این فناوری، یک مدل زبانی مبتنی بر هوش مصنوعی است که آموزش داده شده و مقادیر زیادی از اطلاعات آنلاین را تغذیه نموده است. پس از وارد کردن همه این موارد، ChatGPT می تواند به یک درخواست مشخص، پاسخ های متنی مشابه پاسخ های انسان بدهد. این چت بات می تواند به پرسش ها پاسخ دهد، در خصوص موضوعات زیادی صحبت کند و مطالبی را بنویسد.

با یاری ChatGPT یا یک مدل زبانی هوش مصنوعی مشابه آن، تصور این که یک ربات در حال چرخیدن و تعامل داشتن با سطح مریخ باشد، کار سختی نیست. این ربات هوشمند را می توان به مجموعه ای از دستگاه های علمی متصل کرد. این چت بات می تواند آنچه را که دستگاه های علمی در محل پیدا می نمایند، مورد آنالیز قرار دهد و شاید حتی شواهدی را از زندگی گذشته جمع آوری کند.

این داده ها را می توان هضم، ارزیابی و به شکل علمی جمع آوری کرد. نتیجه نهایی می تواند به طور مستقیم از ربات به یک مجله علمی مانند Science یا Nature ارسال گردد که البته پیش از انتشار به وسیله داوران انسان مورد آنالیز قرار می گیرد.

مستعد توهم

سرجان اوزجان (Sercan Ozcan) که در حوزه مدیریت نوآوری و فناوری در دانشگاه پورتسموث (University of Portsmouth) مطالعه می نماید، گفت: می توان این کار را انجام داد، اما ممکن است اطلاعات گمراه نماینده ای وجود داشته باشد. ChatGPT به طور 100 درصد دقیق نیست و مستعد توهم است.

اوزجان خاطر نشان کرد: مطمئن نیستم اگر حجم کاری، از پیش برای تجزیه و تحلیل و تقلید وجود نداشته باشد، ChatGPT ارزشمند خواهد بود یا خیر. معتقدم انسان ها هنوز هم می توانند بهتر از ChatGPT عمل نمایند؛ حتی اگر کندتر باشند.

توصیه اوزجان این است که از ChatGPT در بخش هایی که نمی توانیم هیچ خطایی را بپذیریم، استفاده نکنیم.

عدم حضور انسان

استیو راف (Steve Ruff)، دانشیار پژوهشی دانشکده اکتشاف زمین و فضا در دانشگاه ایالتی آریزونا (ASU) که به مطالعه مریخ علاقمند است، گفت: واکنش فوری من این است که بسیار بعید به نظر می رسد اطلاعات به دست آمده در محل، یک سناریوی واقع بینانه باشند. شک دارم که بتوان از هر مدل هوش مصنوعی که با مشاهدات موجود آموزش دیده باشد، برای تفسیر مشاهدات تازه بدون حضور انسان، با اطمینان استفاده کرد. هر مجموعه داده از این دست، به کوشش های پر زحمت برای مرتب سازی احتیاج دارد.

راف باور دارد که هوش مصنوعی در کوتاه مدت می تواند در عملیات مریخ نورد، مانند انتخاب اهداف برای مشاهده بدون حضور انسان و بعلاوه برای مسیریابی استفاده گردد.

می خواهیم در چه دنیای زندگی کنیم؟

ناتالی کابرول (Nathalie Cabrol)، مدیر مرکز پژوهش کارل ساگان در موسسه ستی (SETI Institute) باور دارد که شاید قوی ترین پرسش این باشد که ما می خواهیم در چه دنیای زندگی کنیم.

کابرول گفت: هوش مصنوعی، یک فناوری قوی است و باید از آن برای حمایت کردن از فعالیت های انسان استفاده کرد. در واقع این کار را هر روز در یک قالب انجام می دهیم و نسخه های بهبودیافته ممکن است اوضاع را بهتر نمایند. از سوی دیگر، این فناوری ها مانند هر فناوری مورد استفاده انسان، شمشیرهای دولبه هستند و گاهی اوقات مردم را به سوی افکار بی فایده سوق می دهند. در اینجا نیز چنین اتفاقی رخ می دهد.

وی تاکید نمود: شخصا مقاله نوشتن را دوست دارم، زیرا زمان بسیار خوبی است که ببینم کارم به ثمر می رسد، می توانم ایده هایم را روی کاغذ بیاورم و آن را بخش مهمی از فرآیند خلاقانه خود بدانم. حالا بیایید فرض کنیم که من به این الگوریتم اجازه بدهم مقاله را برای من بنویسد. به من می گویند که مسئله ای وجود ندارد، زیرا مقاله آنالیز می گردد اما به وسیله چه کسی؟ تصور می کنم که اگر به الگوریتم ها اجازه می دهید کار را برای شما انجام دهند، به این علت است که فرض می کنید آنها تعصب کمتری خواهند داشت و کار بهتری را انجام می دهند. با پیروی از این منطق، تصور من باید این باشد که یک انسان صلاحیت آنالیز مقاله را ندارد.

شبح هایی از ترابشریت

به اعتقاد کابرول، پرسش بعدی این است که کجا توقف کنیم. اگر همه پژوهشگران از هوش مصنوعی بخواهند که مقالات پژوهشی آنها را بنویسد، چه اتفاقی می افتد؟ اگر پژوهشگران این کار را انجام دهند اما چیزی در خصوص آن نگویند، چه نتیجه ای دارد؟

کابرول گفت: این بستگی دارد که می خواهید در چه دنیای زندگی کنید و چه بخشی را می خواهید به بشریت واگذار کنید. ما موجوداتی خلاق هستیم و اگرچه کامل نیستیم، اما از اشتباه های خود درس می گیریم و این بخشی از تکامل ماست. اشتباه و یادگیری، معادل دیگری برای سازگاری هستند. با اجازه دادن به هوش مصنوعی برای وارد شدن به آنچه ما را به انسان تبدیل می نماید، در حال به هم زدن تکامل خود هستیم و من شبح هایی از ترابشریت را در همه این ها می بینم. ترابشریت را می توان به عنوان یک جنبش ایدئولوژیک سست تعریف کرد که با این باور همراه شده است که نژاد بشر با استفاده از علم و فناوری می تواند فراتر از محدودیت های فیزیکی و ذهنی کنونی خود تکامل یابد.

وی اضافه کرد: البته، مقاله یک تراشه در مغز ما نیست و فقط یک کاغذ است، اما متأسفانه این بخشی از یک گفتمان بسیار گسترده تر و نگران نماینده تر در خصوص سوءاستفاده از هوش مصنوعی به شمار می رود و موضوع بی اهمیتی نیست. این فقط یک مقاله نیست، بلکه در خصوص این است که ما به عنوان یک گونه واقعا می خواهیم چه کسی باشیم. من شخصا هوش مصنوعی را یک فناوری سودمند می بینم و آن را به همین محدود می کنم.

توقف دانش

امی ویلیامز (Amy Williams)، دانشیار علوم زمین شناسی در دانشگاه فلوریدا (UF) که در مأموریت های مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity) و استقامت (Perseverance) ناسا شرکت داشته است، گفت: چقدر خنده دار است که ما هنوز در خصوص تعریف زندگی همان قدر که می دانیم، بحث می کنیم اما در عین حال، در پی نوعی فناوری هستیم که تعریف زندگی را توسعه می دهد.

ویلیامز نسبت به تنظیمات هوش مصنوعی و ChatGPT کاملا واکنش نشان داد. وی اضافه کرد: نخستین باری که از ChatGPT استفاده کردم، از آن پرسیدم که مریخ نوردان چه مولکول های آلی پیدا نموده اند. این پرسش براساس حوزه تخصصی ویژه من بود. چت بات از این جهت روشن گر بود که اطلاعات بسیار خوبی را به من ارائه داد و من می توانم اطلاعات آن را به مقدار ای قوی و مناسب توصیف کنم که در یک سخنرانی عمومی در خصوص مولکول های آلی مریخ قابل ارائه هستند.

در هر حال، ChatGPT محدودیت های خود را نیز به ویلیامز نشان داد. این فناوری فقط می توانست به داده های مربوط به سپتامبر 2021 دسترسی داشته باشد و آن را به عنوان توقف دانش علامت گذاری کرد. ویلیامز ادامه داد: پاسخ های ChatGPT شامل وسعت کامل نتایج منتشرشده در خصوص مواد آلی مریخ که من از سال 2021 درباره آن ها می دانم، نبودند.

ویلیامز با تاکید بر این که او متخصص هوش مصنوعی یا یادگیری ماشینی نیست، گفت: نسخه های آینده هوش مصنوعی و ChatGPT احتمالا می توانند داده های تازهتر را ترکیب نمایند و ترکیب کاملی را از نتایج اخیر به دست آمده در خصوص همه اکتشافات علمی ویژه ارائه دهند. با وجود این، هنوز این نمونه ها را فناوری هایی می دانم که نه به جای انسان ها، بلکه همگام با انسان ها استفاده می شوند. با توجه به محدودیت هایی که در پیوندهای داده با شبکه فضای عمیق کنونی ما وجود دارند، برای من سخت است که راهی را برای آپلود داده های کنونی و پیشین و بعلاوه، سرنوشت مولکول های آلی مریخ ببینم؛ به طوری که هوش مصنوعی داخلی بتواند یک نسخه خطی را برای انتشار ایجاد کند.

اطلاعات قابل فهم

ویلیامز، تحقیقات پیشرفته سیاره ای را چیزی می داند که احتیاجمند بازنگری، درون نگری و آینده نگری است. او اظهار داشت که ما با در نظر گرفتن گزینه هایی که قبلا هرگز مورد توجه قرار نگرفته اند، مرزهای علم را پیش می بریم.

وی اضافه کرد: در حال حاضر، تجربه با ChatGPT به من نشان داد که این فناوری در جستجوی اطلاعات و تبدیل کردن آنها به یک متن مشروح مؤثر، عالی است. مطمئناً ChatGPT می تواند در وقت من برای جستجوی دانش اساسی صرفه جویی کند. این چت بات آنچه را که از پیش می دانستم به من گفت و آن را بسیار زیبا تایپ کرد، اما این چیزی نبود که یک دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوشیمی آلی مریخ نتواند به من بگوید.

ویلیامز گفت: اگرچه هوش مصنوعی و ChatGPT فناوری های قدرتمندی هستند که می تواند روند انتقال اطلاعات و اکتشافات تازه را تقویت نمایند اما من آن را جایگزین فرآیند انسان محور ترکیب اطلاعات تازه و قابل فهم کردن آنها نمی بینم. با وجود این، اگر فیلم های علمی-تخیلی هوش مصنوعی که دیده ام، پیش بینی نماینده آینده باشند، ممکن است من اشتباه کنم.