کشورهای توسعه یافته در حال افزایش انتشار گازهای گلخانه ای هستند - باد صبا

به گزارش باد صبا، یک کارشناس محیط زیست با اشاره به تعهدات مختلف کشورها به موافقت نامه آب و هوایی پاریس در مصاحبه با خبرنگاران، گفت: آنالیز کارشناسی نشان می دهد که کشورهای توسعه یافته علاوه بر اینکه هیچ اقدامی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای انجام ندادند که درحال افزایش آن هستند. اما چرا ایران با توجه به سهم اندک در انتشار این گازها و وابستگی زیاد به منابع سوخت فسیلی، در اجرای توافق پاریس پیش قدم شده است؟!

محمد کاظمی شرح داد: توافق تغییر اقلیم پاریس در راستای جلوگیری از پدیده گرمایش زمین در بیست ویکمین کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد (COP21)، مورد موافقت کشورها نهاده شد. تمرکز اصلی این معاهده بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای انسان ساخت به خصوص گاز کربن دی اکسید (CO2) بوده است. این درحالی است که نه تنها نقش گازهای گلخانه ای در گرمایش زمین مورد اجماع دانشمندان جهان واقع نشده است که برخی دانشمندان نیز علل دیگری ازجمله فعالیت های خورشیدی را عامل این گرمایش می دانند.

وی تاکید نمود: با وجود این، اگر بنا را بر درستی این فرض غلط بگذاریم که گازهای گلخانه ای انسان ساخت منجر به گرمایش زمین شده اند، حال سؤال اینجاست که آیا همه کشورها مسئولیت یکسانی در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای دارند؟ به عبارت دیگر کدام کشورها باید نقش اصلی را در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ایفا نمایند؟

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: مؤسسه منابع جهانی (WRI) در سال 2010 با ارائه شاخص های ارزیابی اقلیمی (CAIT)، سهم کشورهای جهان در انتشار گازهای گلخانه ای را آنالیز نمود. نتایج این آنالیز ها نشان می دهد که حدود 80 درصد گازهای گلخانه ای منتشرشده در جهان ناشی از فعالیت های کشورهای توسعه یافته است که تنها 25 درصد جمعیت جهان را شامل می شوند. همچنین تنها حدود 20 درصد گازهای گلخانه ای توسط فعالیت کشورهای دیگر جهان منتشر می گردد که جمعیت 75 درصد جهان را تشکیل می دهند.

کاظمی توضیح داد: اکثر گازهای گلخانه ای توسط کشورهای توسعه یافته منتشر می گردد و این کشورها باید کاهش بیشتری در انتشار این گازها داشته باشند که مراجع جهانی نیز مؤید این مسئله هستند. گروه شفافیت اقلیمی، گزارشی در سال 2018 بر اساس 80 شاخص اقتصادی و اقلیمی برای آنالیز نقش کشورهای توسعه یافته در انتشار گازهای گلخانه ای منتشر نموده است. مطابق این گزارش، کشورهای توسعه یافته برای رسیدن به هدف توافق پاریس باید به میزان 50 درصد از فراوری گازهای گلخانه ای خود بکاهند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا چنین اتفاقی برای کشورهای توسعه یافته درحال اتفاق است گفت: برای پاسخ به این سؤال ضروری است مروری به رفتار کشورهای توسعه یافته در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای داشته باشیم. آمریکا دومین کشور جهان در انتشار گازهای گلخانه ای است که 15 درصد کل گازهای گلخانه ای جهان توسط این کشور فراوری می گردد. هرچند این کشور در ابتدا به توافق پاریس پیوست ولی دو سال قبل از این توافق خارج شده است. دلایل آمریکا برای خروج از این توافق عبارت اند از نپذیرفتن مبانی علمی این توافق و از بین رفتن بیش از 5/6 میلیون فرصت شغلی در بخش صنعت.

این کارشناس محیط زیست اضافه نمود: کشور روسیه بیش از 70 درصد از انرژی خود را از سوخت های فسیلی همچون نفت و گاز تأمین می نماید. بنابراین این کشور نیز تصویب این توافق نامه را به تعلیق درآورده است. از مهم ترین دلایل روسیه برای عدم تمایل به پیوستن به توافق پاریس می توان اشاره نمود به ایجاد محدودیت در مسیر توسعه اقتصادی این کشور در بلندمدت و تشکیک در مبانی علمی توافق پاریس.

کاظمی در پاسخ به این پرسش که کشورهای عضو G20 چگونه رفتار نموده اند گفت: مطابق گزارش گروه شفافیت اقلیمی، کشورهای توسعه یافته به ویژه کشورهای عضو G20 نه تنها به تعهدات خود در توافق پاریس مبنی بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای عمل ننموده اند که انتشار این گازها را افزایش داده اند. همچنین بر اساس این گزارش، این کشورها حتی تمایلی به کاهش گازهای گلخانه ای در آینده ندارند، چراکه سیاست های اتخاذی این کشورها ازجمله افزایش یارانه سوخت های فسیلی به منزله افزایش استفاده از این سوخت ها و به تبع، افزایش انتشار گازهای گلخانه ای است.

وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به عملکرد نامناسب عاملان اصلی انتشار گازهای گلخانه ای در قبال توافق پاریس، رفتار ایران در روبرو با این توافق چگونه باید باشد گفت: برای اینکه ایران بتواند بهترین تصمیم را در قبال توافق تغییر اقلیم پاریس اتخاذ کند، باید به دو نکته اساسی توجه داشت. با توجه به نکات ذکرشده، ایران به عنوان یکی از کشورهای درحال توسعه، سهم بسیار اندکی در انتشار گازهای گلخانه ای دارد. بنابراین کاهش انتشار کشورهایی مانند ایران نمی تواند تأثیر چشمگیری در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای داشته باشد. آنالیز ها نشان می دهد که رشد اقتصادی کشور با فراوری گازهای گلخانه ای به خصوص دی اکسید کربن (CO2) رابطه مستقیم دارد. همچنین وابستگی کشورهای درحال توسعه در تأمین انرژی به سوخت های فسیلی بسیار بیشتر از کشورهای توسعه یافته است. به عنوان نمونه فرانسه فقط 5 درصد انرژی خود را به وسیله سوخت های فسیلی تأمین می نماید، درحالی که 99 درصد انرژی ایران از سوخت های فسیلی تأمین می گردد.

کاظمی در خاتمه گفت: اولاً با توجه به عملکرد نامناسب و نامشخص کشورهای توسعه یافته در قبال توافق پاریس، چرا باید ایران در اجرای این توافق پیش قدم گردد؟ ثانیاً از سوی دیگر، ایران به عنوان بزرگ ترین دارنده منابع نفت و گاز از نظر اقتصادی به شدت به این منابع وابسته است و اجرای توافق پاریس یعنی محدود کردن کشور در استفاده از این منابع که برخلاف منافع ملی به نظر می رسد. ازاین رو عجله کردن در پیوستن به این توافق از طرف کشورهایی مثل ایران هیچ توجیه عقلانی نخواهد داشت.