محیط زیست و هزار و یک مشکل، آیا تشکیل وزارتخانه چاره کار است؟ - باد صبا

به گزارش باد صبا، در حالی نهادهای تخصصی محیط زیست با تشکیل وزارت محیط زیست مخالفت می نمایند که بعضی از نمایندگان مجلس از هواداران پرو پا قرص آن هستند و معتقدند که با تشکیل این وزارتخانه می توان متولی محیط زیست را جوابگو کرد و از سوی دیگر قدرت اجرایی آن را افزایش داد اما آیا این کار مرهمی بر زخم های عمیق محیط زیست کشور است؟

به گزارش باد صبا مسائل محیط زیستی کم نیستند؛از خشکسالی و فرونشست زمین و خیزش گرد و غبار گرفته تا آلودگی نفتی خلیج فارس و شرایط نامساعد بعضی از گونه های در معرض خطر انقراض حیات وحش و چندین و چند معضل دیگر. مدتی است که بعضی نمایندگان مجلس تشکیل وزارتخانه محیط زیست را چاره کار تشخیص داده اند و طرح تشکیل وزارتخانه محیط زیست 24 شهریورماه اعلام وصول شد. این طرح با هدف حل معضلات زیست محیطی از جمله آلودگی هوا ، خاک و آب به وسیله مدیریتی با قدرت اجرایی بیشتر و تقویت اثر گذاری و نیز چابک سازی و امکان نظارت قانونی نمایندگان مجلس ارایه شده است.

طرح تشکیل وزارت محیط زیست موافقان و مخالفان زیادی دارد.

موافقان چه می گویند؟

محمد رشیدی - عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس - به باد صبا می گوید: مسائل محیطی زیستی در کشور ما احتیاجمند توجه و تمرکز جدی تر، تحقیقات دقیق تر و البته منابع اقتصادی بیشتر است. تبدیل سازمان محیط زیست به وزارتخانه می تواند این فرصت را خلق کند اما نکته اینجاست که توانایی سازمان محیط زیست در حد پرداخت حقوق کارمندان خودش است. نمی توان از یک سازمان توقع انجام کارهای بزرگ داشت.

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس یازدهم با بیان اینکه اختیارات سازمان محیط زیست ناکافی و قدرتش پراکنده است، معتقد است: بخشی از اختیارات و قدرت سازمان محیط زیست تحت لوای جهاد کشاورزی و بخش دیگری دست وزارت نیرو و دیگر وزارتخانه ها و معاونت هاست. این مسئله چالش نظارت را ایجاد نموده است. تمرکز اختیارات و قدرت، امکان نظارت را بیشتر می نماید و اعتبار بیشتری به این سازمان خواهد داد.

محمدتقی دستورانی - رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد - نیز در گفت و گو با باد صبا بر ضرورت ادغام سازمان محیط زیست و سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشوربه عنوان دو نهاد حاکمیتی و فعالیت در قالب یک وزارتخانه قوی تاکید می نماید و می گوید: در این شرایط امکان پاسخگویی به مجلس و مردم هم فراهم گردد.

وی تصریح می نماید: بخش منابع طبیعی باید از زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی خارج گردد و در ترکیب با سازمان محیط زیست تحت عنوان وزارتخانه منابع طبیعی و محیط زیست اعمال حاکمیت کند.

دکتر محمدحسن آصفری - عضو کمیسیون داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی - هم در یک برنامه رادیویی با اشاره به اهمیت موضوع محیط زیست برای مجلس می گوید: ما نمی دانیم سوالات مربوط به محیط زیست را باید از چه کسی جویا شویم. لذا مجلس تمایل بیشتری برای تبدیل سازمان محیط زیست به وزارتخانه دارد و تا متولی و پاسخگویی تعیین باشد.

مخالفان چه می گویند؟

با وجود موافقت بعضی از نمایندگان مجلس و دانشگاهیان با طرح تشکیل وزارت محیط زیست اما این طرح مخالفان مهمی مانند رییس فراکسیون محیط زیست مجلس، معاون سازمان حفاظت محیط زیست و رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد که از بین رفتن استقلال سازمان حفاظت محیط زیست و بی تاثیر بودن تشکیل وزارتخانه محیط زیست بر حل مسائل زیست محیطی را دلیل مخالفت خود اعلام نموده اند.

سمیه رفیعی - رییس فراکسیون محیط زیست مجلس - در واکنشی اینستاگرامی می نویسد: اخیرا تعدادی از همکارانم طرح تشکیل وزارت محیط زیست را با هدف افزایش اختیارات و نظارت بیشتر بر این سازمان دولتی مطرح نموده اند. افزایش اختیارات خوب است اما اگر قرار باشد به قیمت از دست رفتن سازمانی که باید در تصمیمات خود مستقل تصمیم بگیرد، تمام گردد، مردود است. طرح تشکیل وزارت محیط زیست نافی استقلال سازمان محیط زیست است.

وی به نمایندگان مجلس توصیه می نماید که فکری به حال اختیارات محدود، بودجه حداقلی و بهتر نبودن نظرات کارشناسی این سازمان در طرح های توسعه ای و عمرانی کنیم.

احمد لاهیجان زاده - معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست - نیز تبدیل این سازمان به وزارتخانه را تیر خلاصی بر محیط زیست توصیف می نماید.

محمد مجابی - رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام - هم به باد صبا می گوید: اگر قرار باشد دستگاهی مسئول حفظ محیط زیست باشد باید از موضع بالاتری نسبت به وزارتخانه ها به مسائل ورود کند. رییس سازمان حفاظت محیط زیست معاون رییس جمهوری است و به نوعی رییس جمهوری به طور مستقیم مسئولیت محیط زیست را برعهده دارد. از این رو تبدیل سازمان حفاظت محیط زیست به وزارتخانه نه تنها مسئله ای را حل نخواهد کرد بلکه محیط زیست کشور بیش از پیش آسیب خواهد دید.

به اعتقاد رئیس کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام بسیاری از موارد مربوط به محیط زیست در ارتباط با سایر سازمان هاست و لذا اگر فعالیت این سازمان با همین کاربری ادامه داشته باشد، اقتدار بیشتری خواهد داشت.

طرح تشکیل وزارت حفاظت محیط زیست در بین نمایندگان مجلس و دانشگاهیان هم مخالفانی دارد. ذبیح الله اعظمی - عضو کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم - با اشاره به طرح های تازه مجلسی ها و دولتی ها مثل طرح تشکیل وزارت روستا و وزارت محیط زیست یا ایده احیای جهاد سازندگی و تفکیک آن از جهاد کشاورزی به باد صبا می گوید: بسیاری از ایده ها در کشور در حال بزرگ کردن دولت است. بزرگ شدن دولت در شرایط فعلی بودجه کشور اصلا جالب نیست.

دکتر داریوش کریمی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات- هم در گفت و گو با یک برنامه رادیویی با اشاره به چالش هایی که با تشکیل وزارتخانه پیش می آید، می گوید: نگاه به حوزه محیط زیست نظارتی است در حالی که مقوله آب و انرژی به اجرا احتیاج دارند و در کنار هم قرار گرفتن اینها کار چندان آسانی نیست.

وی اضافه می نماید: در حوزه محیط زیست، منابع را باید محفوظ نگه داشت و سلطه بر آن مقدم بر بهره ئبرداری از آن است و در این حوزه هیچ نوع فعالیت اجرایی نباید داشته باشیم.

به گزارش باد صبا در شرایطی که نهادهای تخصصی محیط زیست مانند فراکسیون محیط زیست مجلس، کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام و سازمان حفاظت محیط زیست مخالف تشکیل سازمان محیط زیست هستند، آیا تشکیل یک وزارتخانه تازه می تواند مسائل محیط زیست کشور را کاهش دهد یا بهتر است که از سویی سازمان حفاظت محیط زیست تقویت گردد و از سوی دیگر وزارتخانه ها با نگاه فرابخشی الزامات محیط زیستی را در اقدامات خود مدنظر قرار دهند؟