کرونا؛ حمله به قلب اقتصاد موزه ها - باد صبا

به گزارش باد صبا، 28 اردیبهشت ماه (برابر با 18 مه) مصادف است با روز دنیای موزه و میراث فرهنگی که از سوی شورای بین المللی موزه (ICOM)، این عنوان انتخاب و این کمیته هرساله، گزاره ای را به عنوان شعار دنیای موزه ها انتخاب و با دعوت از تمامی موزه ها در سراسر دنیا، فعالان این عرصه را تشویق می نماید تا با در نظر دریافت شعار سال، به طراحی رویدادهای موزه ای بپردازند و مخاطبان رو متوجه دغدغه ها و رویکردهای موزه ها نمایند.

در همین ارتباط، موزه ها برای برابری: تنوع و فراگیری به عنوان شعار سال 2020 انتخاب و هدف از انتخاب این شعار ، تقویت افزایش تنوع در مؤسسات فرهنگی و کارکنان موزه ها و حمایت کردن از ابزارهایی برای تشخیص و غلبه بر تعصبات در آنچه موزه ها به نمایش می گذارند و یا داستان هایی که روایت می نمایند، اعلام شده است.

برگزاری روز دنیای باهدف افزایش آگاهی عموم درباره این امر است که موزه ها ابزاری مهم در تبادل فرهنگی، غنی سازی فرهنگ ها و توسعه تفاهم،همکاری و صلح بین مردم هستند. تشویق مردم به بازدید رایگان از موزه ها در هفته دنیای میراث فرهنگی و موزه، انتخاب موزه های برتر در راستای شعار سال و برگزاری مراسم روز دنیای موزه ها از سوی ایکوم ایران، ازجمله اقداماتی بود که هرساله باهدف ایجاد انگیزه در مردم برای بازدید از موزه ها انجام می شد که سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا این برنامه ها به صورت مجازی صورت می گیرد.

ایکوم ایران همچنین با تأکید بر شعار موزه ها زنده هستند و با درج هشتگ موزه ها را در خانه ببینیم، از یک تا سیزدهم فروردین با تهیه جدول پخشی به صورت زنده بازدید مجازی از موزه های تهران را در سایت آپارات به عنوان تور مجازی گفت.

فروپاشی اقتصادی در انتظار مؤسسات فرهنگی

با شیوع ویروس کرونا از بهمن ماه سال گذشته و تعطیلی مراکز پرازدحام، موزه ها نیز در این شرایط مستثنا نبوده و با تعطیلی موزه ها در کشورهای مختلف دنیا، زیان های اقتصادی عظیم بر این مجموعه ها تحمیل شده است. سوای آکسوی رئیس شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) هشدار داد که بحران کرونا تعداد زیادی از مؤسسات فرهنگی در دنیا را در آستانه فروپاشی اقتصادی قرار داده است. وی در بیانیه خود از دولت و سرمایه داران خصوصی درخواست کرد تا یاری های اقتصادی فوری به این صنعت تزریق نمایند زیرا وقتی این بحران تمام گردد، ما بیش از هر زمان دیگری به موزه ها احتیاج خواهیم داشت.

بر اساس تحقیقات شبکه موزه های اروپا (Nemo) از 650 موزه در 41 کشور ، موزه های واقع در قطب های گردشگری اروپا بین 75 تا 80 درصد از درآمد خود را ازدست داده اند. این شبکه با پیش بینی آن که محدودیت های مسافرتی در دنیا احتمالاً در تابستان، که زمان اوج سفر است، نیز ادامه خواهد یافت، این طور نتیجه گیری نموده است که هیچ جهت سریع و کوتاهی برای بازگشتن به وضع عادی وجود ندارد.

طبق اعلام اداره کل موزه های کشور نیز، درآمد 256 موزه و محوطه تاریخی وابسته به وزارت میراث فرهنگی در سال 99 حدود 240 میلیارد تومان بود که تا به امروز 80 میلیارد تومان از این درآمد در مدت سه ماه ازدست رفته است. کرونا همچنین خسارت 20میلیارد تومانی تنها در حوزه حفظ و احیای بناهای تاریخی تا ابتدای اردیبهشت ماه برجای گذاشت و 10 تا 14 هزار استاد کار بازسازی و کارگران شاغل در کارگاه های بازسازی آثار تاریخی در بیم از دست دادن شغل خود برای همواره هستند.

ضرورت حمایت اقتصادی برای نجات موزه ها

چهاردهم فروردین، ایکوم دنیای به عنوان نماینده موزه ها در سطح بین المللی، از سیاست گذاران و تصمیم گیرندگان کشورها درخواست کرد تا با اختصاص بودجه ای حمایتی برای نجات موزه ها، یاری نمایند آن ها مأموریتشان را در رساندن خدمات مهم و حیاتی برای نسل های آینده ادامه دهند و با تخصیص بودجه امدادی به موزه ها در زمان شیوع کرونا از آن ها حمایت نمایند.

همتای این شورای بین المللی در ایران، احمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم)، نخستین راهکارهای حمایتی برای این فعالان را طراحی و ایجاد صندوق حمایتی، بخگرددگی و تأخیر در پرداخت هزینه اجاره مکان و همچنین معافیت اقتصادیات و عوارض مترتب بر این گونه مشاغل می داند و شرح می دهد که در ایجاد صندوق حمایت از این قشر می توان از همیاری مراکزی استفاده کرد که از منابع و امکانات بیشتر و مناسب تر برخوردار هستند و در حقیقت به نوعی از مساعی ملی در تقسیم شایسته منابع در اختیار بخش های مختلف برای پشتیبانی از موزه داران استفاده کرد.

ضرورت حمایت اقتصادی از موزه های خصوصی از دیگر نکاتی است که او در آستانه روز دنیای موزه ها، خواهان توجه به آن است. چراکه در بخش دولتی و عمومی، دستگاه های دولتی به عنوان یاری به بخشی از کادر خود از موزه ها و موزه داران خود حمایت می نمایند، اما این موزه های کوچک و خصوصی هستند که با بحران اقتصادی درگیر و معلوم نیست که بتوانند از پس آن برآیند.