سر ریز کاسه صبر تهران - باد صبا

به گزارش باد صبا، تنش در روابط ایران و امریکا بدون تغییر باقی مانده است.

این وضع در نگاه تهران تابعی از دو متغییر اصلی است: نخست، استمرار سیاست فشار حداکثری کاخ سفید برای فرسوده کردن مواضع تهران.

دوم؛ فقدان اراده اروپا در دوسطح جبران خسارت های ناشی از خروج دولت ترامپ از برجام بر اقتصاد ایران و نیز سطح مطالبات اروپائیان از ایران که هم سویی به نسبت کاملی با سیاست های دولت امریکا دارد.

اظهارات مقام های ایرانی در مخالفت با سیاست فشار حداکثری امریکا و نقد آنچه اقدام های اروپائیان به بی عملی تعبیر می گردد، ناشی از تجربه مماشات و تن سپردن به زمانی است که با بیشترین هزینه به ایران تحمیل شده است. تهران براین باور است که طی دوسال گذشته برای ایجاد تغییر در فضای پر تنش میان ایران و امریکا ، انعطاف های لازم را در مواضع خود بروز داده است. در این مدت اما نه تنها واشنگتن از سیاست های فراساینده خود علیه ایران نکاسته، بلکه اروپائیان نیز با اقدام های کج دار و مریز خود، جاده صاف کن دولت ترامپ بوده اند. مصداق این مدعا، سیاست صبر و مماشات تهران یکسال پس از خروج امریکا از برجام بود. در این مدت همه نگاه ها به واکنش عملی اروپائیان دوخته شده بود که در سیاست های اعلامی خود شماتتگر واشنگتن بوده و جبران بلافاصله خسارت های ناشی از سیاست فشار حداکثری را وعده می دادند اما در عمل نتیجه ای قابل قبول برای ایران در پی نداشت.

تهران در کاهش تعهدات برجامی خود که واکنش اعتراضی است به بی عملی دیگر اعضای گروه به جامانده از 5+1 ، سیاست گام به گام را اجرا نموده است. انگیزه اقدام تهران، واداشتن جامعه جهانی ، به ویژه اتحادیه اروپا به انجام فوری تعهدات خود در قبال برجام است. نقض این توافق شش جانبه که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد هم رسمیت یافت، اوضاع را به نوامبر 2016 یعنی پیش از امضای توافقنامه برجام می تواند بازگرداند. از همین رو تهران تاکنون امیدوار بود، اروپائیان فارغ از همه آنچه سیاست واشنگتن در قبال ایران تعریف می گردد، برای صیانت از تعهدات همه طرف های امضا نماینده برجام، واکنش عملی و ترغیب نماینده ای را نزد تهران اجرا نمایند. تصورات نخستین از واکنش های احتمالی اروپائیان به زودی نقش برآب شد. رفتار اروپائیان این باور را هر روز بیش از گذشته تقویت کرد که آنان بیش از آنکه متعهد به جبران خسارت های ناشی از اقدام دولت ترامپ باشند، رویکردی زیرکانه را در هم سویی با کاخ سفید در فرسوده سازی مواضع تهران دنبال می نمایند.

حاصل جمع آنچه اعضای به جا مانده از گروه 1+5 برای ترغیب تهران طی نزدیک به دوسال گذشته به عمل آورده اند، تقریبا هیچ است. همین مهم سبب شده تا تهران کوشش ها برای میانجیگری میان ایران و امریکا را برای بازگشت به میز گفت وگو با بد بینی تعبیر کند، علاوه براین اراده اروپائیان را برای برون رفت از اوضاع جاری مورد تردید قرار دهد. زمان، عنصر کلیدی برای همه طرف هاست. دستمایه سیاست فشار حداکثری خرید زمان برای ناکارآمد کردن کیان مالی و تأثیرگذاری بر فضای عمومی ایران است. ترجیح اروپائیان، توقف در وضع فعلی تا ایجاد موقعیت تازه است. تهران اما زمان و بلاتکلیفی در آن را همانی می داند که مخالفانش در پی آن هستند.

خشم تهران راباید در آنچه دانست که دیگر اعضای به جا مانده از گروه 1+5 از خود بروز داده و می دهند.

تحلیلگر مسائل بین الملل

منتشر شده در روزنامه ابتکار 14 آبان 98