راه دراز کُناردَری ها تا آب - باد صبا

به گزارش باد صبا، سیدامیرحسین عظیمی - خبرنگار: طبق برآورد وزارت نیرو و شرکت آبفار سیستان و بلوچستان 700 هزار نفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان و عمدتاً در بلوچستان شبکه آب ندارند؛ این روستا یا به صورت سقایی با تانکرهای سیار آب رسانی می گردد یا اهالی آن ها کوزه بر سر به دشت و بیابان می زنند تا از چشمه ها و منابع آبی اطراف آب بیاورند.

کُناردَر در غرب بلوچستان و نزدیکی هرمزگان، یکی از این همین روستاهاست. مردم کناردر تا نزدیک ترین منع آبی روستا 7 کیلومتر فاصله دارند. زنان هر صبح و عصر پای پیاده، کوزه بر سر و بچه در دست به کوه می زنند تا آب بیاورند. کناردر آخرین روستای سیستان و بلوچستان هم مرز با هرمزگان است و در بخش بنتِ شهرستان نیشکهر واقع شده است. برای رسیدن به این روستا 50 کیلومتر جاده خاکی را باید پیمود؛ آن هم نه با خودرو سواری، بلکه با موتورهای شکاری یا خودروهای سافاری. راهنمای خبرنگار باد صبا تا رسیدن به این روستا محمد کَرَنگِش است.

وی می گوید: در گذشته مردم کناردر و در مجموع روستاهای اطراف آن مانند دهستان توتان در زمره عشایر محسوب می شدند. ییلاق، قشلاق و کوچ می کردند و در هرمزگان و بلوچستان در رفت و آمد بودند؛ اما با خشکسالی 20 ساله و خشک شدن منابع آبی یک جانشین شدند. وی می افزاید: در دو سه سال اخیر با همت معتمدان و خیران بومی، دهیاری روستا تشکیل شد. شرکت برق هم اقدام به برق رسانی کرد و بنیاد مسکن هم خانه هایی برای روستاییان ساخت. کَرَنگِش ادامه می دهد: با وجود این، همچنان در حاشیه واقع شدن این مردم موجب شده از خیلی از امکانات روستایی محروم بمانند. جاده منتهی به این روستا تماماً خاکی، ناهموار و سخت است و نبود خانه بهداشت موجب شده روستاییان فاصله های طولانی برای رسیدن به نزدیک ترین مرکز بهداشت یعنی 50 کیلومتر راه را طی نمایند.

• دیگر مسائل

راهنما می گوید: علاوه بر جاده و خدمات بهداشتی و درمانی، مهم ترین و اصلی ترین دغدغه روستاییان آب رسانی است، با وجود آن که چشمه منتهی به روستا یکی از پرآب ترین چشمه های بلوچستان است و در تَرسالی و خشکسالی آب داشته، اما چون از این چشمه به این روستا شبکه و منبع وجود ندارد، مردم مجبورند آب مورد احتیاجشان را پای پیاده با فاصله 7 کیلومتری منتهی به این چشمه تامین نمایند. وی ادامه می دهد: همین فاصله دور باعث می گردد روستاییان و عمدتاً زنان و بچه های همراه که هرروز دو مرتبه این جهت 7 کیلومتری را طی می نمایند، با نارسایی های عمده ای نظیر سوءتغذیه، پوکی استخوان و حتی سردردهای مزمن روبرو شوند.

• چشمه ای پرآب

دهیار روستا هم می گوید: چشمه ای که در 7 کیلومتری روستا واقع شده، پرآب بوده است. برآوردمان این است که اگر شبکه گذاری از این چشمه به روستا گردد ما علاوه بر روستای 270 نفری خودمان می توانیم به روستاهای اطراف نظیر کودِل، شَماشیری و مورَکی نیز آب رسانی کنیم و آب مورد احتیاجشان را تامین کنیم. عزیز جامکی راد ما را به منبعی می برد که تا رسیدن به آن باید جاده های سخت و کوهستانی را پیمود؛ سپس می گوید: این منبع یکی از شاخه های همان چشمه پرآب است که گفتم در 7 کیلومتری روستا واقع شده است، فعلاً چون بارندگی خوب بوده این منبع فرعی پرآب شده و روستاییان فعلاً احتیاج نیست برای تامین آب 7 کیلومتر راه بروند، اما این منبع آب دائمی نیست. تا رسیدن به همین منبع هم باید روستاییان یک کیلومتر جاده سخت را طی نمایند تا به آن برسند.

• راه طولانی زنان تا رسیدن به چشمه

دهیار می گوید: زنان هر روز این فاصله را طی می نمایند و اگر این منبع خشک گردد مجبورند پای پیاده تا همان چشمه 7 کیلومتری بروند؛ علاوه بر آن آبی که این جا مردم استفاده می نمایند شرایط بهداشتی ندارد. آب روان است، ولی هیچ گونه گندزدایی و کلرزایی در آن نشده است. درست است که آب چشمه و کوهستان است، اما با این شرایط غیربهداشتی هم برای شرب و هم برای استحمام و شست وشو استفاده می گردد.

• 18 مجتمع آب رسانی در دست ساخت است

شرکت آبفای روستایی سیستان و بلوچستان در تازه ترین اطلاعیه اش که در اختیار رسانه ها قرار داده، گفته است: 18 مجتمع آب رسانی در روستاهای سیستان و بلوچستان عمدتاً در بلوچستان در حال انجام و ساخت است که پس از تکمیل در شاخص آب رسانی به محروم ترین استان بی آب ایران تحولی عظیم ایجاد می گردد و آن را به 84 درصد می رساند. شرکت آبفار بدون نام بردن از روستاهایی که باد صبا درخواست پیگیری حل مسائل آن ها بوده است، می گوید: با افتتاح این مجتمع ها تقریباً تمام جمعیت بدون شبکه آب بلوچستان (700 هزار نفر) آب رسانی بهداشتی و شبکه ای می شوند.

شرکت آبفار می گوید: افزون بر 450 میلیارد تومان طی 3 سال اخیر برای بهره برداری و تکمیل 18 مجتمع بزرگ آب رسانی هزینه شده است، اما به 2 هزار میلیارد تومان دیگر برای ساخت و بهره برداری احتیاج است. با تکمیل این مجتمع ها دقیقاً 748 هزار نفر از جمعیت روستایی سیستان و بلوچستان آب رسانی دائم بهداشتی و شبکه ای می شوند. با این حال، برآوردهای مردمی و گزارش های میدانی می گوید، پروژه های آب رسانی بلوچستان به ویژه در روستاهایی محروم همچون کُناردَر که هنوز مطالعه شبکه هم در آن صورت نگرفته، با روند کند و لاک پشتی روبه رو است؛ آیا روستاییان می توانند به مجتمع های در دست ساخت و مطالعه دل خوش نمایند؟

• بیشترروستاییان سنگ کلیه دارند

عزیز جامکی راد، دهیار روستای کناردر، می گوید: به خاطر استفاده از منابع غیربهداشتی آب در این روستا، در آخرین پایشگری بهداشت که از روستای ما شده، عمده مردم در درجه های مختلف سنگ کلیه داشته اند. ما از دولت و مدیران می خواهیم حداقل با لوله گذاری تا نزدیکی روستا یک منبع آب سرپوشیده و بهداشتی با کلرزایی و گندزدایی برای ما بسازند تا مردم حداقل از آب بهداشتی بهره مند شوند.