شناسایی راهبرد اوپک پلاس برای گذر از بحران این روزهای بازار نفت خام - باد صبا

به گزارش باد صبا، خبرنگاران : در نشست روز شنبه اوپک و متحدانش تصمیم گرفته شد مرحله اول توافق کاهش تولید برای یک ماه دیگر تمدید شود.

به گزارش باد صبا هم اتخاذ تصمیم کوتاه مدت و هم اعلام بعضی منابع مطلع از تغییر راهبرد این گروه برای مدیریت بازار نفت خبر می دهد. بر این اساس، اوپک پلاس بر آن است تا با استفاده از ترفندهایی به جذاب تر کردن بازار فیزیکی و قراردادهای نفتی با سررسید نزدیک تر در بازار آینده بپردازد. هدف از تغییر استراتژی تخلیه تدریجی انبارهای نفتی عنوان شده است. با وجود این، تحلیلگران کفه عوامل بنیادین را در تصمیمات این گروه سنگین تر می دانند.اوپک پلاس در نشست مجازی روز شنبه کاهش تولید 6/ 9 میلیون بشکه در روز که فقط 100 هزار بشکه کمتر از آنچه پیش از این در آوریل توافق شده بود را تصویب کرد. مکزیک که در آن زمان نیز مذاکرات را به درازا کشانده بود، این بار زیر بار ادامه کاهش تولید 100 هزار بشکه ای خود نرفت و عملا دیگر در این توافق حضور ندارد. در این میان، طبق توافق جدید، کشورهایی مانند عراق، نیجریه و قزاقستان که در ماه های مه و ژوئن بیش از سهمیه خود نفت تولید می کنند، موظفند در سه ماه بعد کاهش اضافی داشته باشند. هرچند نظارت دقیق بر عملکرد اعضا از سوی بسکمک از کارشناسان مورد تردید است، چراکه اوپک برای این کار به منابع ثانویه استناد می کند و راه را برای کسانی که از سهمیه تخطی می کنند برای بهانه تراشی و انکار کم کاری باز می ماند. اما بر اساس بعضی منابع نزدیک به اوپک و همین طور تحلیل کارشناسان، این گروه رویه جدیدی برای مدیریت بازار نفت پیش گرفته است. این رویکرد که به نام وارونگی (backwardation) در بین تحلیلگران مشهور است، به اوپک پلاس کمک می کند بازار فیزیکی و قراردادهای آینده با سررسید نزدیک را جذاب تر از سررسیدهای دورتر قرار دهد. به این ترتیب، دارندگان نفت ذخیره شده برای فروش نفت خود ترغیب می شوند؛ موضوعی که انبارهای مملو از میلیاردها بشکه نفتی که در ماه های گذشته در خطر تکمیل کامل ظرفیت به دلیل کاهش تقاضا قرار داشتند را به سوی تخلیه تدریجی می راند. نشانه ای که موید این رویکرد جدید در اوپک پلاس است، تمدید کوتاه مدت کاهش تولید تاریخی نفت است. این به معنای تمایل این گروه به بالا بردن قیمت نفت تحویل فوری و سررسید نزدیک نسبت به معاملات دورتر است. با این حال، کارشناسانی مانند نرسی قربان بر این باورند که موفقیت اوپک پلاس نه بر پایه چنین راهکارهای تکنیکالی، بلکه بر اساس عوامل بنیادین و سیاسی است. قربان در گفت وگوی تلفنی با جهانی اقتصاد گفت: معتقد است آمریکا که تولید نفت شیل اش به شدت کاهش یافته و احتمال ادامه آن نیز قوی است، بر عربستان برای تعدیل موازنه بازار برای افزایش قیمت نفت فشار آورده است.

رویکرد جدید

مرحله اول کاهش تولید اوپک پلاس طبق توافق آوریل باید آخر ژوئن به خاتمه می رسید و از آن به بعد تا آخر سال 2020، میزان توافق شده از 7/ 9 به 7/ 7 میلیون بشکه در روز کاهش می یافت. با این حال، اعضای این گروه که متشکل از 13 عضو اوپکی و 10 عضو غیر اوپکی شامل روسیه است، در نشست شنبه بعد ازظهر تصمیم به تمدید یک ماهه فاز اول توافق برای ماه جولای گرفتند. هرچند، مکزیک این بار همکاری خود با این گروه را به صفر رساند و حاضر نشد همان 100 هزار بشکه ای که به جای 400 هزار بشکه سهمیه خود کاهش داده بود را تمدید کند. به این ترتیب، کاهش تولید اوپک پلاس برای ماه آینده میلادی 6/ 9 میلیون بشکه در روز خواهد بود. بر اساس توافق، اعضایی که از سهمیه خود بیشتر تولید کنند نیز باید در ماه های پیش رو جبران کنند. این بند از توافق بیش از هر کشوری متوجه عراق خواهد بود که کمتر از نیمی از کاهش تولید خود را محقق کرده است. با این حال، به گفته منابع نزدیک به اوپک، این گروه و روسیه در پی کشاندن بازار نفت به ساختار وارونگی یا Backwardation هستند. این ساختار در نقطه مقابل ساختار کونتانگو (contango) قرار گرفته است. در ساختار کونتانگو مانند آنچه در چند ماه گذشته شاهدش بودیم، قیمت سررسید های دورتر بیش از سررسید های نزدیک تر است که عمدتا نشان از ضعف بازار، وجود مازاد عرضه و پر شدن انبارها دارد. اما در ساختار وارونگی، سررسیدهای نزدیک تر گران تر از قراردادهای دورتر هستند چراکه سرمایه گذاران بر این باورند که بازار در آینده نااطمینانی هایی خواهد داشت و امکان کاهش قیمت وجود دارد، بنابراین به فروش هرچه سریع تر نفت ذخیره شده ترغیب می شوند. کارشناسانی مانند خاویر بلاس در بلومبرگ بر این باورند که اوپک پلاس برای تخلیه انبارهای نفتی در عین بالا نگه داشتن قیمت ها به این راهکار تکنیکال روی آورده است. به نظر می رسد این گروه چنین رویکردی را از سیاست های بعضی بانک های مرکزی الگوبرداری کرده باشد.

این تغییر استراتژی می تواند پیامدهای مهمی برای تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکا داشته باشد. این شرکت ها عمدتا از قیمت بالای قراردادهایی که برای سررسید های دورتر بسته شده باشند، سود می برند چراکه سیستم پوشش ریسک آنها به این صورت عمل می کند. بنابراین، بالاتر رفتن قیمت قراردادهای نزدیک از سررسیدهای دورتر ممکن است چالش هایی برای این حوزه از صنعت نفت داشته باشد. البته وارونگی ملایم برای اوپک پلاس ایده آل به نظر می رسد. این گروه به دنبال وارد کردن بازار به سطحی از وارونگی است که قیمت ها فقط حدود 20 تا 30 سنت گران تر از قراردادهای بلندمدت بشوند. اگرچه در دو ماه گذشته بازار از کونتانگوی عمیق که به بیش از 10 دلار برای سررسیدهای 6 ماه بعد می رسید، اما طی این مدت شاخص های نفتی برنت و وست تگزاس اینترمدییت به اختلاف قیمتی کمتر از یک دلار با قراردادهای آینده رسیده اند. به همین دلیل، اوپک پلاس به مدیریت کوتاه مدت اما پیوسته بازار نفت روی آورده است. از این رو، به جای تمدید چند ماهه به یک ماه قناعت کرده و بر اساس نشست شنبه قرار است کمیته ای ویژه هر ماه گردهم آیند تا به بررسی شرایط بازار بپردازند و در صورت لزوم تمدید مجدد کاهش تولید را پیشنهاد دهند. دامین کوروالین، تحلیلگر نفت در بانک گلدمن ساکس در یادداشتی به مشتریان نوشت: انتظار داریم این استراتژی، افزایش قیمت را به قراردادهای با سررسیدهای تا آخر سال 2020 محدود کند و جلوی رشد قیمتی قراردادهای بلندمدت تر را بگیرد؛ موضوعی که به رسیدن به ساختار وارونگی کمک می کند.

بار بنیادی و سیاسی نشست

با وجود تحلیل های تکنیکال از سوی بعضی کارشناسان، بعضی دیگر کفه عوامل بنیادین را در عزم کشورهایی مانند عربستان و روسیه برای توافق، پایبندی به آن و حتی تمدید کوتاه مدت، سنگین تر می دانند. در این راستا، کارشناس نفتی ایرانی، نرسی قربان در پاسخ به سوال جهانی اقتصاد در این خصوص گفت: ابعاد سیاسی ماجرا پررنگ تر از مباحث تکنیکال است. او بر این باور است که آمریکا به عربستان فشار آورده تا هر طور شده اقدامات لازم برای کاهش عرضه در بازار و متعادل ساختن آن جهت افزایش قیمت را پیش بگیرد تا به این ترتیب، صنعت نفت شیل آمریکا که هزینه تولید بالایی دارد و نزدیک به 2 میلیون بشکه از تولیدش کاسته شده، جان تازه ای بیابد. از نظر قربان، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بیش از هر چیزی به دنبال انتخاب دوباره در انتخابات است؛ بنابراین تلاش زیادی برای بازگرداندن صنعت نفت این کشور که مشاغل زیادی را در خود جای می دهد، به کار گرفته است.

به گزارش اتاق بازرگانی ایران، دَن برویلت، وزیر انرژی آمریکا، نیز در حساب کاربری رسمی خود در توییتر با ابراز خرسندی از تمدید توافق نفتی نوشت: این توافق در یک زمان کلیدی یعنی درست زمانی که تقاضای نفت رو به بهبود است و فعالیت های اقتصادی در سراسر جهان در حال بازگشایی هستند، انجام شد.

در روزهای اخیر صحبت از تمدید توافق نفتی به مدت سه ماه مطرح بود، اما روسیه مشتاق بود که هرچه زودتر تولید نفت به حالت عادی بازگردد. مقامات روسی معتقدند رشد سریع قیمت نفت می تواند افزایش عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان نفت شیل -که روسیه و اوپک آنها را رقیب خود می دانند- را به دنبال داشته باشد.

اما در این میان مقامات واشنگتن از تمدید توافق نفتی خوشحالند. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا که در ماه آوریل برای نجات شرکت های فعال در صنعت نفت شیل آمریکا -که با توجه به افت شدید قیمت نفت در خطر ورشکستگی بودند- عربستان سعودی و روسیه را برای دستیابی به توافقی برای کاهش تولید نفت به شدت تحت فشار قرار داده بود، در آستانه تمدید توافق نفتی در پیامی توییتری از این دو کشور بابت کمک به نجات صنعت نفت شیل آمریکا که به اعتراف وی در خطر تبدیل شدن به صنعتی بی ارزش بوده است، تشکر کرد.